قبح‌شکنی فرهنگی و خواب سنگین متولیان فرهنگ

به گزارش پایگاه خبری پایش روز ، در روزهایی که جامعه بیش از هر زمان دیگری نیازمند اخلاق و همبستگی فرهنگی است، انتشار خبر فروش عروسک‌هایی با نام‌های مقدس در فروشگاه‌های اینترنتی، بار دیگر زنگ خطر غفلت فرهنگی را به صدا درآورد.
ماجرا از آن‌جا آغاز شد که برخی کاربران فضای مجازی با انتشار تصاویری از عروسک‌هایی با نام‌های «مرتضی» و «مرضیه» دو نام آشنا و محترم در میان شیعیان، نسبت به این قبح‌شکنی آشکار اعتراض کردند.
این‌که سازندگان یا عرضه‌کنندگان چنین محصولاتی چگونه و با چه نیتی دست به این نام‌گذاری زده‌اند، پرسشی است که هنوز پاسخ روشنی به آن داده نشده، اما آنچه مسلم است، استفاده از نام‌های مذهبی برای کالاهایی با ظاهر یا کارکرد نامناسب، نمی‌تواند صرفاً از روی سهل‌انگاری باشد.
در فرهنگی که احترام به نام بزرگان دینی بخشی از هویت جمعی است، چنین اقداماتی بیش از هر چیز نوعی بازی با احساسات و اعتقادات مردم تلقی می‌شود.
برخی ممکن است این اتفاق را بی‌اهمیت جلوه دهند و آن را به عنوان شوخی یا بی‌دقتی فروشنده تفسیر کنند؛ اما باید پرسید آیا می‌توان شوخی را تا مرز توهین پیش برد؟ اگر امروز حرمت نام‌ها شکسته شود، فردا نوبت کدام ارزش خواهد بود؟ قبح‌شکنی، آرام و تدریجی رخ می‌دهد و درست در همان لحظه‌ای که جامعه بی‌تفاوت می‌ماند، آسیب فرهنگی به عمیق‌ترین لایه‌های ذهن و باور مردم نفوذ می‌کند.
در این میان، مسئولان فرهنگی کشور بیش از هر زمان دیگری در معرض پرسش افکار عمومی قرار دارند. نهادهایی که بودجه‌های هنگفتی برای صیانت فرهنگی دریافت می‌کنند، کجا هستند؛ وقتی بازار و فضای مجازی، هر روز شاهد چنین مصادیقی است؟
آیا مأموریت فرهنگی تنها به برگزاری همایش‌ها و انتشار گزارش‌های آماری خلاصه شده است؟ نظارت فرهنگی به معنای کنترل نیست، بلکه به معنای حضور آگاهانه و پیش‌گیرانه در بستر جامعه و فضای دیجیتال است.
طبق آمارهای رسمی، بیش از ۸۰ درصد خریدهای فرهنگی نسل جوان از طریق پلتفرم‌های دیجیتال انجام می‌شود؛ اما میزان نظارت بر محتوای فرهنگی این فضا تقریباً ناچیز است.
راهکار مقابله با این پدیده نه در فیلتر کردن و حذف موقت، بلکه در آموزش سواد فرهنگی، حساس‌سازی اجتماعی و تقویت نهادهای نظارتی هوشمند است. پلتفرم‌های آنلاین نیز باید مسئولیت اجتماعی خود را بپذیرند و در برابر محتوایی که شأن فرهنگی و مذهبی جامعه را خدشه‌دار می‌کند، پاسخگو باشند.
فرهنگ یک ملت، میراثی است که با هزاران سال تاریخ و ایمان شکل گرفته است. اگر امروز در برابر این قبح‌شکنی‌ها سکوت کنیم، فردا باید برای حفظ بدیهی‌ترین ارزش‌ها بجنگیم.
ناگفته نماند اگر متولیان فرهنگی همچنان به جای حضور فعال در فضای مجازی به شعار بسنده کنند، باید منتظر فروپاشی آرام مرزهای اخلاقی در جامعه باشیم.