از بحران تا فاجعه:

 ایران در معرض تهدید مرگبار

پایش روز - آلودگی هوا در ایران به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی تبدیل شده است که نه تنها سلامت مردم را تهدید می‌کند بلکه جان بسیاری از افراد را به خطر انداخته است. این مشکل نه تنها باعث افزایش مرگ و میر می‌شود بلکه به بروز بیماری‌هایی نظیر سرطان ریه، آسم، ذات الریه و سکته مغزی می‌انجامد.

به گزارش پایگاه خبری پایش روز ، مطالعات نشان می‌دهند که آلودگی هوا در ایران، علاوه بر آسیب‌های تنفسی و قلبی، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه و مرگ زودهنگام را نیز افزایش دهد. گزارش‌ها حاکی از افزایش چشمگیر بیماری‌های قلبی و تنفسی در سال‌های اخیر در شهرهای بزرگ کشور است. به گفته پزشکان، ذرات معلق موجود در هوا می‌توانند وارد ریه‌ها شده و آسیب‌های جدی به بافت‌های ریوی و قلبی وارد کنند.

بر اساس گزارش کارشناسان محیط‌زیست، آلودگی هوا در شهرهای بزرگ ایران، به‌ویژه تهران، به دلیل ترکیب چندین عامل از جمله افزایش ترافیک، مصرف سوخت‌های فسیلی در صنایع و شرایط جوی خاص، به وضعیت بحرانی رسیده است. این وضعیت نه تنها به افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی در میان شهروندان منجر شده، بلکه فشار زیادی نیز بر نظام بهداشت و درمان کشور وارد کرده است.

آلودگی هوا در فصل‌های سرد سال به دلیل پدیده وارونگی دما، بیشتر می‌شود. در این وضعیت، آلاینده‌ها در نزدیکی سطح زمین حبس می‌شوند. همچنین استفاده بیشتر از وسایل گرمایشی که سوخت فسیلی مصرف می‌کنند، ترافیک سنگین‌تر و کاهش جریان هوا در این فصل، به تشدید آلودگی کمک می‌کند.

از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا در ایران می‌توان به استفاده گسترده از خودروهای شخصی با استانداردهای پایین، عدم توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی کارآمد و فعالیت‌های صنعتی آلاینده اشاره کرد. بسیاری از خودروها و موتورسیکلت‌ها همچنان از سوخت‌های بی‌کیفیت و قدیمی استفاده می‌کنند که گازهای سمی را به هوا وارد می‌کند. همچنین صنایع سنگین و نیروگاه‌ها با مصرف سوخت‌های فسیلی سهم زیادی در تولید آلاینده‌ها دارند.

با وجود هشدارهای مکرر سازمان‌های جهانی و محلی در خصوص آلودگی هوا، اقدامات جدی در سطح کلان برای مقابله با این بحران در ایران صورت نگرفته است. بسیاری از طرح‌ها و وعده‌های دولتی برای بهبود کیفیت هوا تنها در حد شعار باقی مانده‌اند. کارشناسان می‌گویند یکی از مشکلات اصلی، ضعف نظارت بر صنایع آلاینده و استفاده از خودروهای فرسوده است. در حالی که در بسیاری از کشورهای دنیا برنامه‌های موفقی برای کاهش آلودگی هوا اجرا شده است، در ایران هنوز نهادهای دولتی نتواسته‌اند اقداماتی مؤثر برای مقابله با این بحران انجام دهند.

آلودگی هوا همچنان به عنوان یک “قاتل خاموش” در ایران عمل می‌کند و جان افراد را در سکوت تهدید می‌کند. اگر اقدامات فوری و مؤثری صورت نگیرد، این بحران نه تنها سلامت عمومی را تهدید خواهد کرد بلکه هزینه‌های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی زیادی نیز برای کشور به همراه خواهد داشت. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که تنها با همکاری دولت، صنعت و مردم و اتخاذ سیاست‌های زیست‌محیطی مؤثر، می‌توان این بحران را مدیریت کرده و از گسترش آن جلوگیری کرد.