نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
به گزارش پایگاه خبری پایش روز ، در دهمین سال فعالیت تیم مدیریتی شهرداری قم به سکانداری سید مرتضی سقائیاننژاد، علی رغم وجود مشکلات متعدد اجرایی، محدودیتهای اقتصادی، کاهش ارزش منابع مالی و همچنین برخی از تنشهای ناشی از اختلاف نظرهای سیاسی، مسیر رشد و توسعه شهر در قالب نهضت تحول قم و با نگاه مبتنی بر ارتقای زیرساختهای شهری در حوزههای مختلف و رفع کمبودهای شهر قم، پررونق و قدرتمندتر از گذشته در حال اجراست.
با نگاهی گذرا به عملکرد برخی شهرداریها در سطح کشور و مقایسه آن با شهرداری قم، شاخصهایی نظیر پایینترین نرخ اداره شهر، کمترین درصد بودجه جاری در مقابل بودجههای عمرانی، چابکترین ساختار اداری و نیروی انسانی را میتوان بهعنوان دستاوردهای خاص شهرداری قم در سطح کشور مطرح کرد؛ اموری که با درایت و راهبری پیشکسوتترین شهردار کشور و تلاش مجموعهای منسجم، متخصص و تلاشگر نام شهر قم را بهعنوان الگویی کارآمد در مدیریت شهری کشور مطرح کرده است.
رشد بودجهای کمسابقه شهرداری قم و رسیدن این بودجه در اصلاحیه مصوب شورای اسلامی شهر قم به مرز ۱۰۰ هزار میلیارد ریالی در سال ۱۴۰۲ با تحقق بیش از ۱۰۰ درصد در کنار رشد بیش از ۵۰ درصدی بودجه اصلاحیه ۱۴۰۲ برای سال ۱۴۰۳ و ورود بودجه سالانه شهرداری قم به اعداد ۱۵ رقمی، از دیگر نمودهای بارز تلاش اجزای مختلف مجموعه شهرداری قم بود و رویکردی که نشان از عزم و همت این مجموعه برای ادامه مسیر تحول، رشد و پیشرفت عرصههای گوناگون شهر دارد.
نگاهی به وضعیت گزارش عملکرد بودجهای شهرداری قم نشان از وجود نکات مثبت بسیاری در تحقق برنامههای شهرداری قم در سال ۱۴۰۲ چه در حوزه درآمدی و چه در حوزه هزینه است. رکوردشکنیهای شهرداری قم در این عرصه نیز جالب توجه است؛ تحقق منابع درآمدی که با ۷۰ درصد رشد، در سالهای اخیر بی مثال بوده و همچنین رشد ۸۳ درصدی تحقق بودجه در حوزه هزینه که در ۱۲ سال اخیر بی نظیر است.
ادامه تناسب بودجهای و نسبت بودجه ۲۳ درصدی مصارف جاری نسبت به سهم ۷۷ درصدی پروژههای عمرانی در بودجه ۱۵همت شهرداری قم در سال ۱۴۰۳ از شاخصهایی است که برای اهل فن و در میان شهرداریهای کلانشهرهای ایران نمونه و الگویی کارآمد به شمار میآید و راهبردهای مدیریتی و سیاستهای اجرایی امور گسترده مدیریت شهری را قابل تعمیم و استفاده در سایر شهرها یا حتی نهادها و دستگاههای متولی امور مختلف میکند.
در این زمینه معاون برنامهریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم با اشاره به تحقق منابع درآمدی شهرداری قم در سال ۱۴۰۲ به میزان ۱۰ هزار و ۷۳۸ میلیارد تومان گفت: تحقق ۱۱۰ درصدی منابع درآمدی و رشد ۷۰ درصدی منابع محقق شده نسبت به سال ۱۴۰۱ از شاخصهای مهم تفریغ بودجه سال ۱۴۰۲ در شهرداری قم است.
تحقق ۹۰ درصدی بودجه عمرانی
محمدرضاخانی اضافه کرد: از طرفی در بخش هزینه کرد قطعی تحقق ۹۲ درصدی بودجه مصارف شهرداری به مبلغ ۸,۹۸۰ میلیارد تومان در حالی ثبت شد که این عدد رشد بی سابقه ۸۳ درصدی را نسبت به سال قبل نشان میدهد که در ۱۲ سال اخیر بی سابقه بوده است.
وی ادامه داد: اهمیت این موضوع وقتی پررنگتر میشود که بدانیم با وجود افزایش شدید هزینههای جاری با ایجاد بهرهوری و مدیریت هزینههای جانبی، تنها ۲۳ درصد تفریغ بودجه در بخش هزینههای جاری صورت پذیرفته که این در نوبه خود در بودجه شهرداریها قابل توجه و کم نظیر است.
معاون برنامهریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم گفت: در بودجه سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۱۰۳۰ ردیف بودجه عمرانی شامل تملکات دارایی سرمایهای و تملکات دارایی مالی وجود داشت که با هزینه کرد بالغ بر ۹۰ درصد بودجه عمرانی به مبلغ ۶ هزار و ۹۳۷ میلیارد تومان، رشد ۱۰۰ درصدی نسبت به سال قبل را شاهد بودیم که در طول ۱۴ سال اخیر بی سابقه بوده است.
میزان ردیفهای محققنشده بودجه کمتر از ۱۵ سال گذشته
محمدرضاخانی تصریح میکند: در سال ۱۴۰۲ تنها ۸۱ ردیف بودجه عمرانی از هزار و ۳۰ ردیف به دلایل فنی و اجرایی به مرحله اجرا نرسید که حدود ۷/۸ درصد تعداد ردیفهای بودجه را شامل میشود که این موضوع نیز کمترین تعداد در طول دوره ۱۵ ساله اخیر است.
وی با اشاره به اینکه تغییرات قیمت در کالاهای اساسی و ضریب تورم در طول سال ۱۴۰۲ موجب افزایش هزینه تمامشده پروژههای عمرانی شد، گفت: با استفاده از ظرفیت قانونی ماده ۲۸ آئین نامه مالی شهرداریها و دستورالعمل اجرایی ابلاغی سازمان شهرداریها و همچنین اصلاحیه مصوب شورای اسلامی شهر، بودجه مد نظر برای جبران این افزایش قیمت تعریف و تخصیص داده شد.
برنامهمحوری اساس سیاستگذاری امور اجرایی شهر
تدوین بودجه سالانه شهرداری قم براساس سند چشمانداز ۲۰ ساله قم ۱۴۱۴ در نهمین سال تدوین این سند و توجه به مأموریتهای ابلاغی در دومین برنامه عملیاتی ۵ ساله شهر «قم ۱۴۰۴» از افتخاراتی است که در عملکرد شهرداری قم به عنوان یکی از مجموعههای پویا و فعال منطبق بر اصل برنامهریزی قابل توجه است.
شهر قم تا قبل از سال ۱۳۹۴ مبنا و اساسی جز طرحهای بالادستی کلان برای طی طریق توسعه، عمران و آبادانی نداشت، از سال ۱۳۹۴ و با حضور تیم مدیریتی شهرداری قم با سکانداری دکتر سقائیاننژاد، یکی از اولین اقداماتی که در دستور کار قرار گرفت، تدوین سند چشمانداز شهر قم در افق ۲۰ ساله بود و بهدنبال آن نیز تدوین برشهای عملیاتی از ۵ ساله بر اساس چشمانداز قم ۱۴۱۴ انجام پذیرفت.
برنامه عملیاتی اول شهرداری قم که اجرای آن از سال ۱۳۹۴ آغاز و تا سال ۱۳۹۹ ادامه داشت، معطوف به اقدامات و برنامههایی بود که بیشتر به مباحث زیرساختی شهر میپرداخت و ضعفهایی که در این زمینه نظیر شبکه معابر، تقاطعها، فضای سبز و مستحدثات شهری وجود داشت را به سمت اجرا سوق میداد.
پیوست اجرایی برنامههای عملیاتی نیز بودجههای سالانه شهرداری است که هرسال بر اساس سناریوهای مشخصشده در چشمانداز بیستساله قم ۱۴۱۴ و توجه به توان و ظرفیت کسب درآمد و بهکارگیری منابع در اختیار شهرداری تبدیل به پروژهها شده و طبق برنامه زمانبندی در مسیر اجرا قرار میگیرد.
نخستین برنامه عملیاتی پنجساله شهر قم در سال ۱۳۹۹ با بیش از ۷۰ درصد تحقق به پایان رسید و از ابتدای سال ۱۴۰۰ اجرای دومین برنامه عملیاتی شهر قم آغاز شد؛ این برنامه تمرکز ویژهای بر مباحث نرمافزاری داشته و رویکردهایی نظیر افزایش سطح مشارکت شهروندان در امور مختلف شهری و ارتقاء فرهنگ شهروندی را در دستور کار بخشهای مختلف شهرداری قم قرار میداد و علاوه بر آن به موضوعاتی نظیر سامانههای نرمافزاری و مباحث ارائه خدمات فناوری محور به شهروندان تأکید میکرد.
تحقق برنامهها و بودجه بر اساس گزارشهای سامانههای کنترل و مدیریت پروژه، بازخورد استراتژیک و عملکرد بودجهای شهرداری قم از مواردی است که نقش پررنگ مدیریت و راهبری مجموعهای بزرگ و حجم عظیمی از اقدامات، پروژهها و برنامهها را در بر میگیرد.
از رصد میدانی پروژهها تا جلسات چالشی هفتگی مدیران شهری
از سال ۱۴۰۰ باهدف تمرکز بیشتر در اجرای پروژهها، قرارگاه عملیاتی پروژههای عمرانی شهرداری قم به ریاست شهردار قم فعالیت خود را آغاز کرد و با محوریت پروژههای شاخص و حساس شهر، وضعیت و نحوه اجرای آن بهصورت هفتگی موردبررسی در جلسات هفتگی قرار گرفت. در طول این سالها بسیاری از پروژههای شهری نظیر فاز ۵ عمار یاسر و ادامه تونل غدیر، تقاطعهای غیرهمسطح نماز، شهدای پرواز، مسیرهای دسترسیهای شرقی تونل غدیر و تقاطع مدافعان سلامت، باغ مزار مشاهیر، بلوار شهیدان برقعی و … در این قرارگاه با جزئیات کامل موردبررسی قرار گرفتند و روند اجرایی آن هر هفته پایش و در صورت نیاز رصد میدانی شدند.
رفع مشکلات اجرایی پروژهها ازجمله رفع معارضات ملکی و تملکی یا جابجایی تأسیسات شهری و هماهنگی با شرکتهای خدماترسان و دستگاههای متولی استان از رویکردهای اجرایی قرارگاه عملیاتی پروژههای عمرانی شهرداری قم با حضور مدیران ارشد شهرداری قم در سطح معاونین شهردار و مدیران مناطق و همچنین مسئولین پروژهها بوده است و با دستور الزام برگزاری منظم و بدون تعطیلی جلسات در هر هفته، با رصد میدانی پروژهها و پیگیری دائمی از سوی شهردار قم، بسیاری از مشکلات و موانع اجرایی پروژهها حل و عملیات عمرانی تسریع شده است.
محوریت تعریف پروژههای شهری و اولویتبندی اجرایی
بر اساس اسناد بالادستی جهت دستیابی به شهری توسعه یافته، برقراری عدالت اجتماعی به منظور کاهش سطح طبقاتی ارائه خدمات به شهروندان در مناطق مختلف شهری، حمل و نقل عمومی مناسب و فراگیر، تأمین زیرساختهای ترافیکی از جمله پارکینگهای عمومی، ساماندهی بازآفرینی شهری با محوریت هسته مرکزی شهر و بافت پیرامونی حرم مطهر و تداوم اجرای پروژههای ساختاری شهر نظیر تکمیل شبکه معابر و بازگشایی محورهای اصلی ترافیکی در کنار اقدامات شاخص اجتماعی و پیوستهای فرهنگی و همچنین اقدامات ارتباطاتی در سالهای اخیر بهعنوان شاخصهای عملکرد شهرداری قم مد نظر قرار گرفته است و صرف اجرای پروژههای عمرانی که از رویکردهای سالهای نخست این دهه با توجه به ضعف زیرساختهای اولیه توسعه شهری بود ملاک عمل نیست.
قلب شهر، محور فعالیتهای جدید مدیریت شهری
هسته مرکزی شهرها را قلب تپنده هر شهر میدانند، مرکز شهر زنده دربردارندهی مکانهای عمومی و فعالیتهای اقتصادی پویا در شهر است و این مهم در شهر قم به یُمن وجود بارگاه مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) و همچنین تمرکز مراکز دینی و آموزشی و حوزههای علمیه اهمیتی مضاعف مییابد.
موضوع محوری و اساسی در ساختار و کالبد هسته مرکزی شهر قم ایجاد بسترهای ارائه تسهیلات مختلف و رفع نیازهای زائران حرم مطهر است که هم مسافران شهر مقدس قم و هم شهروندان را شامل میشود، در این راستا ازجمله رویکردهای مدیریت شهری در سالهای اخیر در این محدوده حساس شهری، آرامسازی محیط پیرامونی حرم مطهر بود که در اولین گامها، ساماندهی مسیرهای منتهی به حرم مطهر و ایجاد پیادهراهها در دستور کار قرار گرفت.
اجرای پروژههای ساماندهی و بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر و هسته مرکزی شهر قم با تعریف ۱۱ پروژه و برآورد اعتباری بالغبر ۲۰۰ هزار میلیارد ریالی در سال ۱۴۰۰ در دستور کار شهرداری قم قرارگرفته و با تأکید بر اجرای آن بهعنوان اولویتهای اصلی امور اجرایی شهر، فرآیندهای اجرایی آن آغاز شد.
تکمیل و بهرهبرداری از پروژهای با قدمت بیش از نیم قرن در سال ۱۴۰۲ در این محدوده کارویژهای دیگر از بخشهای مختلف شهرداری قم بود که با بازگشایی فاز ۵ عماریاسر به اتمام رسید و مسیری را برای ادامه فعالیتهای ساماندهی هسته مرکزی شهر هموار کرد تا در ادامه شاهد اجرای پروژههایی نظیر تونل امام موسی صدر، ساماندهی ضلع شرقی حرم مطهر و … باشیم.
ساماندهی میدان شهید مطهری بهعنوان اصلیترین میدان شهر قم نیز از دیگر اقداماتی بود که به انجام رسید و فاز نخست بهسازی این میدان که در سالهای اخیر باوجود کارگاه عمرانی ایستگاه مترو دچار نابسامانی شده بود، با نگاهی هنرمندانه به اجرا رسیده و مورد بهرهبرداری قرار گرفت و اجرای فاز بعدی ساماندهی این میدان با تملک میدان میوه و ترهبار و بازگشایی محورهای پشتیبان و اجرای کامل طرح در این محدوده حساس شهری در دستور کار شهرداری قم قرار دارد.
اجرای طرح بازآفرینی ضلع غربی حرم مطهر، محلات آبشار و قمنو و پروژه بزرگ فرهنگی اجتماعی باغ مزار مشاهیر نیز از دیگر اولویتهای اجرایی شهرداری قم بود که با اهدافی ازجمله رفع مشکلات متعدد و بهسازی وضعیت نامناسب فعلی آرامستان محله قمنو و تأمین نیازهای خدماتی زائران در مجاورت کانون مراکز اقامتی، رفع مشکلات ناشی از فعالیت صنوف و همچنین ایجاد زمینه ارتقا امنیت، انضباط و زیست سالم شهری، اجرای آن با تملک ۱۳۲ باب مغازه این محدوده در دستور کار قرار گرفت.
تملک املاک پروژه بهسازی محدوده محله چهلاختران و طرح جامع امامزاده موسی مبرقع(ع) و احداث پارکینگ این محله نیز از دیگر اقدامات با تأمین منابع مالی بازآفرینی شهری توسط شهرداری قم به پایان رسید و برای اجرای عملیات عمرانی در اختیار متولیان قرار گرفت.
برنامهریزی اجرای سایر پروژههای ساماندهی هسته مرکزی شهر نیز به انجام رسیده است و مقدمات اجرای برخی از این پروژهها ایجاد شده است، ازجمله این پروژهها، بازگشایی خیابان شهدای دروازه ری، تونل خیابان امام موسی صدر است که از پروژههای بزرگ و پرچالش شهری است که نقشی مهم را در ساماندهی این محدوده شهری ایفا نموده و پس از اجرای آن طرح آرامسازی محدوده حرم مطهر توسعه خواهد یافت در آیندهای نزدیک آغاز خواهد شد.
پیچ و خم مشکلات اجرایی ابرپروژه بسط ضلع شرقی حرم مطهر
محدوده شرقی حرم مطهر بهدلیل قرار گرفتن در نقطه مرکزی چند محور مهم شهری و بهدلیل کریدور بصری بسیار وسیع از مهمترین نقاط شهر قم است که در گذشته موضوع تعریف پروژههای بزرگ سرمایهگذاری و عمرانی بوده، طرحهایی ناموفق که کار در این محدوده شهری را دشوار و حساستر از دیگر نقاط شهر کرده است.
چندین طرح شهرسازی برای این محدوده توسط مشاوران تهیه شده، اما سنگینی تملکات و فرایند اجرا موجب شده است تا هیچیک از این طرحها به سادگی مورد پذیرش قرار نگیرد، از طرفی الزامات ترافیکی، خدمات به زائر، هویتی و اقتصادی در این پروژه نامحدود است، به نحوی که تصمیمگیری برای کاربریهای آن تصمیم سادهای نیست.
در دوره جدید که میتوان آن را دوره شکوفایی طرحهای توسعه اطراف حرم دانست، طرح بسط شرقی حرم مطهر به طور جدیتر مورد بحث قرار گرفت، اما مشکلات متعدد از کمبود منابع مالی گرفته تا وجود مالکان ذینفوذ که فرایند تملک را کاری دشوار و پیچیده میکنند، موجب کندی تصمیمگیریها شد.
سیدمرتضی سقائیاننژاد، شهردار قم پروژه بسط شرقی حرم مطهر را پس از مترو، دومین ابر پروژه بسیار مهم شهری میداند و آن را از نظر هویتی، ترافیکی، اقتصادی، زائرپذیری، سیما و منظر شهری حائز اهمیت توصیف میکند.
وی با اشاره به اینکه کار در محدوده هسته مرکزی نیاز به همراهی دستگاههای متعددی دارد، میگوید: ما در شهرداری نسبت به اجرای سریع این پروژه حساسیت لازم را داریم، اما دیگر ارگانها نیز باید نسبت به مسئله حساس باشند تا بتوان الزامات اجرای سریع پروژه را عملی کرد.
شهردار قم با اشاره به طی کردن هفتخوان رستم توسط شهرداری قم برای ایجاد مسیر دسترسی به پروژه و حل معارضان اضافه میکند: در تمام مراحل با سختترین نوع اقدامات از نظر هماهنگی روبهرو بودیم.
سقائیاننژاد تاکید میکند: ابتدا قرار بود مسئله نظارت بر پروژه در قرارداد پیمانکار دیده شود، اما تصمیم بر این شد که یک عامل چهارم دارای صلاحیت وارد پروژه شود و بر روند امور به صورت دقیق نظارت کند.
وی با اشاره به انتقادات مطرح شده از سوی برخی اعضای شورا درباره کند بودن پروژه اظهار میکند: در پروژهای که معارض شهری ندارد، این حرف درست است، اما در طرحهایی که معارض شهری دارد و مرتبط با همکاری دیگر ارگانها است، ممکن است قدری وقفه ایجاد شود.
این ابرپروژه اثرگذار و حساس شهری این روزها با اتمام مراحل صدور پروانه توسط شهرداری، تجهیز کارگاه، نصب بچینگ و تهیه مصالح توسط پیمانکار پروژه به صورت جدی و پرقدرت وارد مرحله جدید اجرایی خود شده است و تلاش ویژه سرمایهگذار میتواند عقبماندگی ایجاد شده را جبران کند؛ البته با توجه داشت که انجام چند پروژه ناموفق در هسته مرکزی شهر قم در دهههای گذشته، تصمیمگیری برای هر اقدام جدیدی تصمیمی سخت و پیچیده است، بهویژه اینکه تکثر ذینفعان و تصمیمگیران و حساسیت مسائل پیرامونی میتواند یک پروژه را بهطور کلی با شکست مواجه کند و به تجربه ناموفق جدیدی بینجامد.
تعدد پروژههای شهری در گسترهی مناطق هشتگانه شهر
در طول این سالها بسیاری از پروژههای شهری نظیر فاز ۵ عمار یاسر و ادامه تونل غدیر، تقاطعهای غیرهمسطح نماز، شهدای پرواز، مسیرهای دسترسیهای شرقی تونل غدیر و تقاطع مدافعان سلامت، تملک واحدهای صنفی طرح باغ مزار مشاهیر، بلوار شهیدان برقعی و … با تلاش ویژه عوامل عملیاتی و بررسی هفتگی مدیران ارشد به اجرا رسیده و مورد بهرهبرداری قرار گرفته است.
در حال حاضر نیز پروژههای متعدد سطح شهر قم در حوزههای مختلف موردبررسی قرار میگیرند، پروژههایی نظیر بازگشایی و بهسازی محور دروازه ری، تعیین تکلیف املاک تجاری مجاور پل حجتیه، پروژه توسعه آستان چهلاختران، ادامه فاز ۵ عمار یاسر تا میدان سپاه، تقاطع غیرهمسطح بلوار شهید صدوقی و بلوار فردوسی، ادامه بلوار فردوسی در خیابان یاسمن، پل روگذر بلوار شهید سلیمانی، پروژه آبدرمانی بلوار امام موسی صدر، تملک واحدهای صنفی مجاور حرم مطهر، مسیر دسترسی میدان گمرک به آزادراه امام علی، مسیر دسترسی خیابان شهید لواسانی به بلوار شهید سلیمانی و … از مواردی هستند که اجرای آن از سالهای گذشته آغاز و در سال جاری نیز باقوت اجرای عملیاتی آن پیگیری شده است.
پروژههایی دیگر نظیر تونل بلوار شهید کبیری، تقاطع غیرهمسطح میدان سپاه، تونل خیابان امیرکبیر، تقاطع بلوار حافظ با راهآهن، تقاطع شهید کیوانفر و خیابان امام خمینی، تابلیه زیرگذر خیابان امامزاده ابراهیم و … نیز از دیگر پروژههای عمرانی است که آغاز عملیات اجرایی آنها در سال ۱۴۰۳ برنامهریزی و مقدمات اجرایی آن در حال انجام است.
نهضت ساخت پارکینگهای عمومی و طبقاتی شهر قم نیز از دیگر انواع پروژههای شهری است که با آغاز عملیات عمرانی آنها در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، پیشرفت فیزیکی مطابق برنامه اجرایی و حلوفصل موضوعات مختلف عملیاتی این پروژهها در بازدیدها و جلسات هفتگی مورد پایش قرارگرفته و اقدامات لازم در جهت تسریع عملیات عمرانی و بهرهبرداری هرچه سریعتر پروژهها انجام میگیرد.
ساماندهی محور تاریخی و فرهنگی شهر قم، بهسازی سیما و منظر شهری، جدارهسازی و رفع نازیباییهای بصری با تمرکز بر هسته مرکزی شهر قم و خیابانها و محورهای هویتی شهر قم از دیگر پروژههایی است که از سالهای گذشته اجرای آن توسط شهرداری قم آغاز و علاوه بر بهرهبرداری برخی پروژهها نظیر ساماندهی و بهسازی میدان شهید مطهری و یا محور تاریخی مسجد جامع و میدان کهنه، برخی ازایندست پروژه ازجمله بهسازی بقعه شیخ اباصلت و محور دروازه ری و جدارهسازی املاک و مغازههای مسیر بلوار عماریاسر تا پل علیخانی در خیابان آیتالله طالقانی در حال اجراست.
این پروژهها که هر کدام حجم و گستردگی و مختصات خاص خود را داشته و برای شهروندان و زائران شهر مقدس قم اهمیت و نقشآفرینی منحصر به فردی را خواهند داشت، صرفاً بخشی از عملکرد شهرداری قم و معطوف به پروژههای عمران شهری است که با قوت و قدرت در معاونتها، مناطق و سازمانهای شهرداری قم پیگیری میشود و تحت نظارت و مدیریت ارشد مجموعه شهرداری قم با وجود مشکلات متعدد و چالشهای بیشمار، شاهد پیشرفت و اجرای مراحل مختلف آن به نحوی مطلوب هستیم.
از سوی دیگر، سایر رئوس و محورهای عملکردی شهرداری قم در حوزههایی نظیر محیط زیست، فرهنگ شهروندی، نشاط اجتماعی و … نیز در فرصت مناسب میبایست مورد تبیین و تشریح قرار بگیرد تا شائبهای بر تک بعدی بودن فعالیتهای شهرداری قم مطرح نشود؛ که البته مجالی مفصل را طلب میکند که باید به آن پرداخته شود.
این موفقیتها و دستاوردها، امری است که یکی از دلایل کسب آن را شاید باید در اصل ثبات مدیریت و در کنار نگاههای فراگیر، علمی و اجرایی در ساختار ارکان تصمیمساز، سیاستگذار و اجرایی مجموعهای بزرگ همچون شهرداری قم جستجو کرد.
Δ